Postawy asertywnej uczysz się albo nie uczysz w swoim rodzinnym domu. W przypadku alkoholowych domów zazwyczaj nie było przyzwolenia na asertywność – bo gdyby była, to rodzina nie mogłaby funkcjonować w chory sposób całymi latami – gdyby któryś rodzic umiał być asertywny to doszłoby do postawienia leczących granic bądź rozpadu chorego systemu. Jesteś jednak DDA , a to znaczy że w tamtym okresie życia asertywność była obca Twojej rodzinie i poruszaliście się między uległością a agresją. To znaczy że wiele z tych postaw przeniosłeś w swoją dorosłość. Aby skutecznie móc nauczyć się technik asertywności, DDA najpierw musi rozpoznać jak jego alkoholowy dom blokował wyrażanie swoich potrzeb . Rozpoznanie tego doprowadzi Cie do Twoich osobistych kluczowych przekonań, które utrudniają Ci bycie asertywnym w dorosłym życiu nawet jeżeli wiesz na czym polega asertywność. Trzeba rozpoznać swój wewnętrzny monolog który sabotuje postawę asertywną. Zacznij więc od wypisania tego co słyszałeś od rodziców ( opiekunów) gdy próbowałeś wyrazić swoje potrzeby- co w konksekwencji spowodowło że uznałeś że asertywność nie ma szans w Twoim alkoholowym domu. Może słyszałeś :
- Nie zawracaj głowy
- Nie widzisz że są ważniejsze sprawy.
- Nie prowokuj awantury.
- Chcesz oberwać ?
- Masz zachcianki.
- Dorośnij wreszcie. Życie to nie jest bajka.
- Jak ci się nie podoba, to się wynoś.
- Tyle dla was robię a Tobie ciągle mało
- Nie mam czasu. Zajmij się sobą
- Musisz teraz stanąć na wysokości zadania
- Musisz teraz pomóc
A Ty co konkretnie słyszałeś gdy próbowałeś mówić o swoich potrzebach, podaj najczęstsze odpowiedzi jakie słyszałeś w rodzinie)
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
Jak widzisz powyższe odpowiedzi to
– groźby,
– umniejszanie ważności tego co zgłaszasz,
– wpędzanie w poczucie winy ,
– odwoływanie się do czegoś ważniejszego,
– racjonalizacje ,
– odwoływanie się do poczucia lojalności wobec innych.
Takie reakcje rodziców powodowały wytworzenie się silnych wewnętrznych przekonań, że nie warto i nie powinno się być asertywnym np.
postawy uległej :
- Są ważniejsze sprawy
- Lepiej siedzieć cicho
- Nawet jak coś powiem to zostanie to wyśmiane
- Inni rzeczywiście mają gorzej
- I tak nikt mi nie pomoże.
- Nikogo to nie obchodzi
- Trzeba być silnym i wytrzymać
- Moje sprawy nie są tak ważne jak ich problemy
- Może rzeczywiście przesadzam
Napisz teraz swoje powody dla których w dzieciństwie nie wyrażałeś swoich potrzeb.
……….
A następnie zobacz które z nich przeniosłeś w dorosłe życie i nadal stosujesz, choć Twoja sytuacja życiowa jest już inna.
Sprawdź czy przy braku reakcji na wyrażane w spokojny sposób potrzeby – nie zacząłeś się domagać ich w sposób agresywny ? Ten wzorzec też można przejąć . ( musisz mi pomóc, koniec dyskusji, masz to zrobić bez gadania, nie interesuje mnie co czujesz i myślisz na ten temat) .
Agresywność to żądanie zaspokajania swoich potrzeb zamiast próśb, które uwzględniają możliwość odmowy .
Jeżeli nie potrafisz ruszyć z miejsca z asertywnością – zacznij od pracy terapeutycznej nad hamującym się monologiem wewnętrznym. Jak zmienisz swoje przekonania , zmiana zachowań na asertywne staje się o wiele prostsza.
Joanna Dudniczenko